Staalprijzen globaal onder druk

De november-editie van het StaalJournaal van NovioStaal bericht dat zelfs in de Amerikaans markt bijvoorbeeld de prijs voor warmgewalste rollen sinds september ondanks de beschermende importmaatregelen met ruim 5% is gedaald. “Het enige product dat nog een prijsstabiliteit laat zien is kwarto plaatstaal.”

Tekort aan chips

De levertijden van de Amerikaanse fabrieken zijn ook korter geworden. De belangrijkste oorzaak voor deze ontwikkelingen op de VS-markt ligt bij het tekort aan chips, als gevolg waarvan diverse automobielproducenten hun productie drastisch moesten beperken en dus een kleinere behoefte aan staal hebben. Naar schatting worden er in 2021 maar liefst 3 miljoen auto’s minder geproduceerd dan gepland.

Oplopende voorraden

Ook in China daalde de staalafname en gingen de prijzen omlaag. De Europese staalfabrieken hebben de laatste maanden enerzijds te maken gekregen met een afnemende vraag, omdat veel verbruikers en service centers c.q. handelaren te kampen kregen met sterk oplopende voorraden. De staalproducenten leverden hun afnemers sneller dan verwacht oudere opdrachten uit en bij nieuwe – deze zomer – geplaatste bestellingen hielden de staalmakers zich veel beter aan de bevestigde levertijden. Gevolg was dat veel meer materiaal op de markt beschikbaar werd.

Anderzijds worstelen ook de EU-staalmakers met het grote probleem, dat de automobielbranche veel minder staal verbruikt dan voorzien was. Het chips-effect dus. De automotive is goed voor ongeveer 16-18% van de staalafzet en een dalende afname wordt door de staalproducenten snel gevoeld.

Verschuiving orders

De annuleringen respectievelijk het naar achteren verschuiven van orders brachten en brengen de staalfabrieken in problemen van velerlei aard. Het StaalJournaal noemt bijvoorbeeld het gegeven dat de productieplanning bij de staalmakers door het uitstellen van de te leveren orders overhoop werden gegooid. Daarnaast hadden veel fabrieken al bestellingen geproduceerd en waren die volumes klaar voor verzending, wat echter niet gedaan mocht worden.

Dat leidde tot de volgende situaties: Plotseling werden lopende bestellingen vanuit andere branches sneller uitgeleverd. De opslag van half-gereed of gereed materiaal bij de fabrieken puilde uit, dus hebben zij getracht deze hoeveelheden in andere branches aan de man te brengen. Noodgedwongen zochten fabrieken ook naar mogelijkheden dit overtollige materiaal naar buiten Europa te exporteren. Tegelijkertijd zijn diverse producenten naarstig op zoek gegaan naar opslaghallen. Daar lopen ze echter tegen een ander probleem aan.

Vorige maand meldde het StaalJournaal al dat de havens vol liggen met importmateriaal, omdat er te weinig vervoerscapaciteit beschikbaar is die hoeveelheden te distribueren. Die krapte in de logistiekbranche ervaren de staalproducenten nu zelf ook. “En daarmee zijn we dan gekomen bij een voor ons logische verklaring waarom de staalmarkt ineens wordt overspoeld met zogenaamde offertes voor spot business, of wel spontane maar eenmalige aanbiedingen voor hoeveelheden warmgewalste en koudgewalste coils met een relatief korte levertijd èn tegen niet-marktconforme prijzen.

Natuurlijk gebeurde dat ook onder druk van laaggeprijsd importmateriaal. Maar fabrieken moeten simpelweg hun overtallige volumes kwijt en door deze weliswaar lager dan de gangbare marktprijzen binnen de EU aan te bieden kan men uiteindelijk een beter -of minder slecht- resultaat boeken dan die hoeveelheden tegen nog lagere prijzen op de exportmarkt te offreren.”

Ook logisch in dit verband is volgens het Staaljournaal dat we mogen veronderstellen dat deze lage prijsvoorstellen binnen afzienbare termijn zullen verdwijnen, want ooit zal het surplus van deze autohoeveelheden verdwenen zijn en zeker ook zal de autoproductie gaan herstellen. “Met name de Noordwest-Europese fabrieken streven er naar de basisprijs voor het 1^e kwartaal c.q. 1^e halfjaar op minimaal € 1.060-1.100 te houden of te krijgen. Dat streven is absoluut nodig, want het versterkt hun onderhandelingspositie bij de contractbesprekingen met de automobielindustrie.”

China

De vraag is wel hoe realistisch dat streven is. Er wordt namelijk nog steeds goedkoop importmateriaal aangeboden, hoewel de extreem lage prijzen, zoals in september en oktober, wel verdwenen zijn. Kijkend naar de kostenkant tendeert de ijzerertsprijs momenteel ook neerwaarts. Ook de vooruitzichten op wat langere termijn zijn niet positief. Belangrijkste oorzaak daarvan is de fors gedaalde afname door grootverbruiker China.

Ook hier speelt, naast een energietekort, het milieubeleid van de centrale en regionale overheden een rol, die sterkvervuilende productiebedrijven dwingen hun productie te verlagen. Bovendien worden in China in het voorjaar 2022 de Olympische Spelen gehouden en de nationale regering wil dan  zo min mogelijke luchtvervuiling hebben.

Het staalverbruik in China is in de laatste 2 maanden sowieso al gedaald, onder andere veroorzaakt door de problemen bij de grote onroerend goed investeerder Evergrande. Dit concern heeft tot opluchting van velen overigens wel recentelijk weer aan haar betalingsverplichting, in dit geval rente, kunnen voldoen, maar er blijven nog twijfels of het bedrijf vanwege de enorme schuldpositie kan voortbestaan.

Als prijzen in China dalen, is dat elders in de wereld ook merkbaar. De algemene verwachting is wel dat daar een prijsherstel zal plaatsvinden zodra de winterperiode op haar eind loopt. “Het China-effect dus. Hoe dan ook zal China voorlopig niet erg actief zijn op de exportmarkt, wat voor Europa wellicht betekent minder import uit en minder concurrentie van dat Aziatische land.”

Toyota schroeft productie op

Positief nieuws is er uit Japan, waar Toyota verwacht in december weer tot een normaal productievolume te komen. De automaker heeft sinds mei te maken gehad met gereduceerde productie. “Lukt het Toyota inderdaad de productie weer op het oude niveau te brengen, dan betekent dat niet alleen een waarschijnlijk weer normale beschikbaarheid over chips, maar ook een toenemend staalverbruik. Het chips-effect dus.”

De prijzen voor steenkool zijn de afgelopen 4 weken ook redelijk constant geweest. Daarentegen zijn cokes- en schrootprijzen weer lager geworden. Mogen die laatste grondstoffen vanwege de marktontwikkelingen dan goedkoper zijn geworden, dan staat daar weer wel tegenover dat de verhouding US Dollar vs. Euro in het nadeel van de Eurozone is gewijzigd. Een gedeelte van de verlaging van de grondstoffenprijzen is door de veranderde ongunstiger koersverhouding dus weer opgesoupeerd.

Energieprijs

Het hete hangijzer op dit moment tenslotte is de energieprijs, waarvan het lastig is een ontwikkeling te voorspellen, maar die wel een belangrijke kostenfactor is bij de productie van staal. Diverse exporterende landen hebben mede daarom recentelijk hun staalprijzen voor uitvoer naar de EU opwaarts bijgesteld.

Er was daarnaast enige hoop dat de overeenkomst tussen de EU en de Verenigde Staten over de wijziging van de wederzijdse invoerheffingen op staal en aluminium tot een verruiming van de exportmogelijkheden voor de Europese fabrieken zou leiden. Het volume-effect van deze overeenkomst is voor de EU echter zeer beperkt te noemen.

“Alle bovengenoemde onderwerpen samengevat hebben velen de verwachting dat de prijzen binnen de EU het dieptepunt bereikt hebben, voor de komende maand een prijsstabilisatie voorzien wordt en later een herstel zal plaatsvinden”, concludeert het StaalJournaal.