Staalprijzen verder in de lift?

De vraag naar staal in Europa is nog altijd zwak. Enigszins opmerkelijk is volgens het StaalJournaal dan ook dat het Europese fabrikanten gelukt is om staalprijzen verder te verhogen. Veel materiaal dat op dit moment als fabriekspartij wordt gekocht heeft een basisprijs van € 730 – € 775 per ton, maar staalproducenten mikken zelfs op een basisprijs van € 800 en in sommige gevallen zelfs nog hoger. “Ondanks de afwachtende en zwakke markt claimen de EU-staalfabrieken dat ze volle orderboeken hebben, maar dit is twijfelachtig te noemen omdat de doorlooptijden relatief snel zijn. Afnemers reageren vooralsnog afwachtend en kopen alleen het hoognodige materiaal in en kijken

voorzichtig de marktontwikkelingen aan. De eerdergenoemde basisprijs van € 800 – € 825 per ton waar de staalproducenten op mikken lijkt daarom vooralsnog een uitdaging”, aldus het StaalJournaal.

Heropening Europese hoogovens

Met de start van het nieuwe jaar zijn veel Europese hoogovens nu weer operationeel of op het punt van heropening. Zo heeft ArcelorMittal weer hoogovens gestart in België en Duitsland, Salzgitter in Duitsland en Tata Steel in Nederland. Verschillende staalfabrikanten hadden hoogovens uit productie genomen om op deze manier de staalprijzen te kunnen verhogen. Doordat er op deze manier minder aanbod beschikbaar was en er een gebrek aan competitieve importoffers, is deze methode succesvol gebleken.

Hoogseizoen nadert

Door de heropening van al deze hoogovens in Europa, en daarmee een enorme capaciteitsuitbreiding, zou je kunnen verwachten dat prijzen binnenkort onder druk komen te staan. Er zijn echter enkele factoren die kunnen verklaren waarom een stabilisatie of zelfs een lichte prijsstijging in de komende periode realistisch zou kunnen zijn: de staalmarkt nadert het conjuncturele hoogseizoen waarin de vraag naar staal de komende maanden traditiegetrouw zal stijgen.

Import wordt minder interessant en onzeker vanwege de Europese regelgeving CBAM en bovendien vanwege de geopolitieke probleemsituatie in het Midden-Oosten met gevaarlijke situaties voor vrachtschepen over de Rode Zee. Schepen moeten hierdoor omvaren via Zuid-Afrika waardoor de transportkosten, maar zeker ook de verzekeringskosten, sterk stijgen en de levertijden met 3 tot 4 weken worden verlengd.

Een ander aspect is dat het importeren van materialen uit China, vanwege verwachte overschrijdingen van de toegewezen quota, extra heffingen met zich mee kan brengen. Dit zou ertoe kunnen leiden dat sommige importeurs hun aandacht verleggen naar minder bekende staalproducenten in India, wat op zijn beurt weer kan resulteren in het overschrijden van het toegewezen quotum voor India. Zodra deze quota bereikt worden, wordt import uit deze landen duurder vanwege heffingen. Dit kan oplopen tot wel €40,- per ton. Het Safeguard quota systeem zal officieel per 1 juli 2024 eindigen, maar het is nog onduidelijk of dit systeem al dan niet verlengd zal gaan worden.

Bovendien zijn de productiekosten aanzienlijk gestegen, deels als gevolg van toenemende kosten en prijzen voor schroot, ijzererts en energie. Hierdoor spannen staalfabrieken zich extra in om de prijzen zo hoog mogelijk te houden.

CBAM

Carbon Border Adjustment Mechanism, in het leven geroepen als onderdeel van het Europese beleid om klimaatverandering aan te pakken, wordt een alsmaar een belangrijker item. Het tijdsbestek van oktober 2023 tot januari 2026 is weliswaar een transitieperiode, maar voor alle importeurs al van belang om de juiste koolstofgegevens en rapportages te verzamelen van de desbetreffende staalfabrieken waar het materiaal wordt geproduceerd.

Hoewel een overgangsperiode, bestaat al de mogelijkheid dat bij onvolledige documentatie boetes worden opgelegd, variërend van €10 tot €50 per ton uitgestoten CO2. Met de CBAM wil de EU o.a. voorkomen dat industrieën zich verplaatsen naar regio’s met minder strikte emissienormen door een koolstofprijs toe te passen op de invoer van bepaalde goederen in de EU. Daarom kan de CBAM een versterking zijn voor de Europese staalproducenten aangezien zij verder lijken te zijn met klimaatneutraal produceren van staal t.o.v. concurrenten op andere werelddelen.

Door al deze verschillende ontwikkelingen in de staalmarkt lopen de meningen over wat de staalprijzen aankomende tijd zullen gaan doen uiteen. Zo zijn er volgens het StaalJournaal geluiden dat diverse grote staalproducenten in het voorjaar alweer hoogovens gaan sluiten vanwege de aanhoudend teleurstellende vraag. “Voor de relatief korte termijn lijkt een stabilisatie of wel lichts zelfs een lichte prijsstijging het meeste voor de hand liggend.

Mochten de quota na 1 juli echter niet verlengd worden is er een kans op een ‘vrije markt’ waardoor de EU juist weer enorm interessant wordt voor exporterende landen. Dit kan op termijn juist een daling van de staalprijzen tot gevolg hebben.”