Versnippering

Bernd had vlak na zijn immigratie, zoals hij dat noemde, een machinebouwbedrijf van een ver familielid overgenomen. Inmiddels draaide hij 60 miljoen euro omzet met een matige winst. Zijn bedrijf was precies zoals zovele Duitse bedrijven zijn. Een sterke hiërarchische structuur, weinig uitbesteden, alle werkzaamheden in eigen huis houden en een sterk versnipperd aandeelhouderschap. Vooral dat laatste werd nu wel een onwerkbare situatie. Bij de overname had hij weliswaar de meerderheid van de aandelen kunnen overnemen, maar het restant was in bezit van meerdere familieleden die door vererving steeds verder van de onderneming afstonden. Dit weerhield ze er niet van om op de meest ongepaste momenten hun stem te laten horen.

De middelste zoon van Bernd wilde het bedrijf overnemen, maar tot nu toe was het niet tot een transactie gekomen. Hij zag hoe zijn vader worstelde met de verre familieleden en daar had hij echt geen zin in. Geen zin om discussies te voeren of dat ene neefje nu wel of niet een baan binnen de onderneming mocht krijgen.

Bernd en ik leerden elkaar kennen op een borrel bij een gezamenlijke vriend in Zuid-Duitsland. Daarom waren we ‘per Du’ (tutoyeerden we elkaar). Hij schetste toen zijn situatie en om die reden nam hij contact op. Mijn antwoord was even makkelijk als voor de hand liggend: uitkopen die aandeelhouders, ze voegen niets toe. Hij vertelde dat hij al veel pogingen had ondernomen, maar iedere keer kwam het op hetzelfde uit: bedrag te laag en niet iedereen wilde mee. Uitkopen was voor hem daarom bijna geen optie meer en wellicht moest hij zijn belang dan maar aan een vreemde verkopen. Hij zou het bedrijf liever aan zijn zoon overdragen, maar Bernd zag geen andere uitweg.

We besloten toch nog een poging te wagen. Niet een aanbieding doen aan de gezamenlijke medeaandeelhouders maar aan een ieder individueel. Om te beginnen stopte hij met het uitkeren van dividend. Alhoewel de winst matig was, werd toch ieder jaar een klein bedrag uitgekeerd aan de aandeelhouders. Na twee jaar deden we iedere aandeelhouder een aanbieding die boven de waarde van de onderneming lag.

In tegenstelling tot andere pogingen was er geen voorwaarde dat alle aandeelhouders mee zouden verkopen; iedereen kon dat voor zichzelf beslissen. Heel langzaam gingen de aandeelhouders overstag. Binnen een paar maanden had hij overeenstemming met negen aandeelhouders. Drie bleven hardnekkig weigeren. Het aandeelhouderschap was voor hen ook een soort status, die ze niet konden opgeven. Pas bij de aandelenovername door Bernds zoon, uiteraard voor een vader/zoon prijs, gingen ze overstag. Het bedrag was toen natuurlijk wel gebaseerd op de laatste lagere vader/zoon waardering.

Han van Rijn
Specialist in overnames en financieringen
voor technische ondernemingen
han@kromhout.net