Rol voor mens in productie blijft
Het beurzenseizoen barst weer los en overal staan Industrie 4.0 en digitalisering centraal, of het nu op TIV in eigen land is, de AMB in Stuttgart of later dit najaar de Euroblech in Hannover. Maar wat betekent de oprukkende digitalisering voor de medewerkers in de productiebedrijven?
Naar deze vraag – hoe ziet de industriële werkplek in 2025 eruit? – hebben Duitse wetenschappers op het gebied van productietechniek onlangs onderzoek gedaan. Ze hebben een nieuw model ontwikkeld dat de automatiseringsgraad in de industrie analyseert en laat zien in welke richting actie is vereist. Ondernemingen kunnen dit model gebruiken om de automatiseringsgraad van hun verschillende productieprocessen vast te stellen en daaruit afleiden wat de volgende stappen moeten zijn.
Daarbij gaat het er niet alleen om vast te stellen of er verder geautomatiseerd moet worden of juist niet, maar ook om de inrichting van de toekomstige werkplek. Zo wordt bijvoorbeeld de bijscholingsbehoefte van de medewerkers tijdig duidelijk. “We hebben ook voor de productie een roadmap nodig voor de automatisering. Aan de hand daarvan kunnen we de werkplekken toekomstgericht inrichten”, aldus de wetenschappers. “Oude modellen voldoen hiervoor niet. Vooral de toekomstige verbinding tussen mensen en machinaal lerende systemen in de fabriek moeten we nader bekijken.”
Goed nieuws hebben de wetenschappers voor mensen die bang zijn voor een groot banenverlies. Aan de hand van hun model hebben de wetenschappers de toestand van de hele Duitse maakindustrie geanalyseerd. Conclusie: het is nog een lange weg naar volledige automatisering, maar we moeten er wel vanuit gaan dat in de toekomst de optimalisering van productiesystemen en -processen niet meer alleen door mensen, doch steeds meer door de machine zelf wordt overgenomen. Maar dan nog zijn de wetenschappers ervan overtuigd dat ook in volautomatische fabrieken mensen niet overbodig zullen worden. Ook zelflerende productiesystemen moeten door vakkrachten tot leren aangezet worden. En autonome deelsystemen van een productie-installatie moeten gemonitord en in stand gehouden worden. Daarnaast openen bijvoorbeeld datagebaseerde services en machinaal leren compleet nieuwe businessmodellen, waarvoor medewerkers met nieuwe kwalificatieprofielen nodig zijn. Voorts is er een grote kans dat eenvoudige werkzaamheden in eigen land weer lucratief worden, zodat het aantrekkelijk wordt naar lagelonenlanden verplaatst werk terug te halen.
De wetenschappers noemen het wel noodzakelijk opleidingen aan te passen. Nu al is er een tekort aan vakmensen met kennis van IT en mechatronica. “Alle betrokkenen moeten over de nieuwste kennis van digitalisering beschikken. Ondernemingen en opleidingsinstituten moeten meer samenwerken en bijvoorbeeld trainers gaan uitwisselen.”
