Energiecrisis treft vooral industrie

De prijzen voor grondstoffen en energie zijn al zeer hoog en is er sprake van rentestijgingen. Verder hebben bedrijven in onder andere de sectoren leisure en retail een hoge belastingschuld en heeft het vertrouwen van consumenten een historisch dieptepunt bereikt.

Tekort aan gas

Bovendien kan de economie dit najaar extra getroffen worden door een tekort aan gas. ABN AMRO verwacht dat de Russische levering van gas dit najaar daalt tot een derde van de invoer in 2021. De kans is dan ook groot dat het aantal faillissementen in verschillende sectoren vanaf de tweede helft van dit jaar gaat stijgen, blijkt uit een analyse van de bank. De vijf sectoren die het zwaarst geraakt worden, zijn samen goed voor circa 25 procent van de Nederlandse economie.

Industrie in slecht weer bij afsluiting Russisch gas

Tegelijkertijd verschillen de gevolgen per sector. Zo zal een energietekort vooral de industrie raken. Het grootste risico voor de industrie is een afsluiting van Russisch gas. In zo’n scenario is het niet ondenkbaar dat de overheid besluit het gasverbruik van grootverbruikers te rantsoeneren, wat vooral industriële bedrijven zal treffen. De hoge energie- en grondstofprijzen spelen ook de bouwsector parten, maar dit heeft óók een positieve keerzijde. Zo zijn de hoge gasprijzen aanleiding om de energietransitie te versnellen, waardoor de vraag naar verduurzamingsprojecten toeneemt. Ook blijft de vraag naar nieuwbouw en renovatie op lange termijn hoog. De marges zijn echter relatief dun, waardoor hoge bouwkosten op kortere termijn kunnen leiden tot een stijging van het aantal faillissementen.

Na opleving slechtere vooruitzichten voor leisure en retail

Na een sterke inhaalvraag wordt het langverwachte herstel in de leisuresector door tal van onzekerheden vertraagd. Zo is de verwachting dat het restaurant- en cafébezoek door de dalende koopkracht gaat afzwakken. Dit raakt ook toeleveranciers van de horeca. Verder is de gemiddelde belastingschuld tijdens corona flink opgelopen en kampt 43 procent van de horecabedrijven met personeelstekorten. Over de gehele linie verwacht ABN AMRO dat het aantal faillissementen in de leisuresector toeneemt.

De bank verwacht hetzelfde voor de retailsector, waar het personeelstekort, een gebrek aan producten en materialen en hoge inkoopkosten grote belemmeringen vormen. “Hoewel er talrijke onzekerheden zijn en het daarom erg lastig is om precieze ramingen af te geven, is het duidelijk dat een aantal sectoren later dit jaar grote economische schokken te verwerken krijgt. Het risico op faillissementen neemt hierdoor toe”, vertelt Albert Jan Swart, Sector Econoom Industrie en Transport & Logistiek van ABN AMRO. “Tegelijkertijd zijn er ook mitigerende factoren. Zo hebben bedrijven in verschillende sectoren nog veel vet op de botten en komt er vermoedelijk staatssteun voor de industrie bij een gastekort.”